Somatosensoriyel Uyarılmış Potansiyeller (SEP)
Somatosensoriyel Uyarılmış Potansiyeller (SEP) Nedir?
Somatosensoriyel Uyarılmış Potansiyeller (SEP) Nedir?
Somtosensoriyel uyarılmış potansiyeller, duysal uyaranlarla ortaya çıkan beyin ve omurilik yanıtlarıdır. SEP tetkiki periferik sinirlerden başlayarak omurilik ve beyin korteksine kadar ilerleyen duysal yolu değerlendirmek için kullanılır. Öykü, nörolojik muayene, MR ya da BT gibi görüntüleme yöntemleri ile tanının kesinleştirilemediği durumlarda başvurulan bir tetkiktir. Farklı seviyelerden elde edilen SEP yanıtlarının değerlendirilmesi duysal yolun hangi bölgede hasarlandığının belirlenmesine yardımcı olur.
SEP tetkiki nasıl yapılır?
Elektromiyografi (EMG) laboratuvarlarında çoğunlukla el ve ayaklara giden periferik sinirlere belirli aralıklarla elektrik uyarısı verilerek SEP yanıtları elde edilir. Ağrı ve dokunma uyarısı gibi farklı uyaranlar da SEP yanıtlarını ortaya çıkarabilir.
Yaygın olarak kullanılan yöntem, el bileğinde median sinirin ve ayak bileğinde tibial sinirin elektrik uyarısı verilerek uyarılmasıdır. Vücudun farklı bölgelerine ve baş üzerinde saçlı deriye elektrodlar (alıcılar) yerleştirilerek SEP yanıtları kaydedilir. Verilen elektrik uyarısı oldukça düşük şiddette olup belirgin bir ağrı ya da acıya yol açmaz. Tetkikin süresi genellikle 30 dakika ile 1 saat arasında değişir.
Median sinirin uyarımı ile (üst ekstremite SEP incelemesi) boyun bölgesinden beyin korteksine kadar uzanan duysal yol değerlendirilir. Tibial sinirin uyarımı ile (alt ekstremite SEP incelemesi) lomber bölgeden başlayarak duysal yolun daha uzun bir kısmı incelenmiş olur.
SEP tetkiki öncesinde ve çekim sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
- Hasta tetkike gelirken karnı tok olmalıdır.
- Vücudun farklı bölgelerine ve baş üzerine elektrodlar yerleştirileceği için cildin temiz olması ve krem ya da saç jölesi gibi kozmetik ürünlerin kullanılmaması gerekir.
- Hastanın mevcut hastalıkları, kullanmakta olduğu ilaçlar ve geçirilmiş ameliyatlar konusunda çekimi yapacak olan sağlık personeli bilgilendirilmelidir.
- Tetkik sırasında hastanın rahat olması ve herhangi bir stres yaşamaması gerektiği için tetkik öncesinde tuvalet ihtiyacını gidermesi önemlidir. Ayrıca hastanın yatar pozisyonda olması, hareket etmemesi, uyanık kalması ve kasların olabildiğince gevşek olması kaliteli bir çekim için gereklidir.
- Tetkikin 23-26 °C oda ısısında yapılması önerilir. El ve ayakların soğuk olması sinirlerin ileti hızını etkilediğinden hastanın ekstremiteleri ısıtılmalıdır.
- Çocuk hastalar çoğunlukla tetkiki tolere edebilir. Tetkik anestezi ya da hafif sedasyon altında gerçekleştirilirse elde edilen yanıtlar ona göre değerlendirilmelidir.
SEP tetkiki hangi hastalıkların tanısında kullanılır?
- Multipl skleroz (MS) ve miyelini etkileyen diğer hastalıklar
- Periferik sinir yaralanmaları
- Bel ve boyun fıtıkları
- Omurilik hasarları (Travma, tümörler, spina bifida, siringomiyeli, miyelomeningosel, gergin kord sendromu, damarsal hastalıklar)
- Spinal kanal darlığı (Servikal ve lomber spinal stenoz)
- Polinöropatiler
- Metabolik hastalıklar (Diyabet, böbrek ve karaciğer hastalıkları)
- Beyin sapının etkilendiği hastalıklar
- Merkezi sinir sistemi hastalıkları (Koma, tümörler, enfeksiyonlar, kalıtsal hastalıklar gibi)
- Bazı epilepsi tipleri (Progresif miyoklonik epilepsi)
Hakkımızda
Uzm. Dr. Yeşim Abanoz
Uzm. Dr. Yasin Abanoz
EMG Çekimi
EEG Çekimi
VEP Tetkiki
SEP Tetkiki
BAEP Tetkiki
Anlaşmalı Kurumlar
