Periferik Yüz Felci
Periferik Yüz Felci Nedir?
Yüz sinirlerinden fasiyal sinirin tek veya nadiren iki yanlı etkilenmesi sonucu ortaya çıkan, yüzün mimik kaslarında güçsüzlüğe neden olan bir nöropatidir. Her yaşta ortaya çıkabilir. Çoğu durumda güçsüzlük günden güne iyileşme eğilimindedir ve haftalar içerisinde hastalar fonksiyonlarını geri kazanırlar. Etkilenme ağır düzeyde ise şikayetler kalıcı olabilir. Bazı hastalarda tekrarlayıcı yüz felçleri de görülebilir.
Periferik Yüz Felci Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler ani olarak ortaya çıkabileceği gibi kademeli olarak da yerleşebilir. Etkilenen yüz tarafındaki mimik kaslarında hafif düzeyden tam felce kadar değişken derecelerde güçsüzlük görülür. Bu güçsüzlüğe bağlı olarak o taraf ağız kenarında sarkma, gözün kapatılmasında ve kaşların yukarı kaldırılmasında güçlük izlenir. Göz kapatılmaya çalışılırken göz küresinin yukarıya doğru kayması tipiktir. Ağız köşesinde hareket olmayabilir, gülümseme veya dişlerin gösterilmesi ile yüzdeki asimetri belirginleşir. Diğer belirtiler arasında sinirin hasarlandığı bölgeye göre şunlar yer alır:
- Salya akması
- Çene çevresinde, kulak içinde veya arkasında ağrı
- Seslere karşı hassasiyet
- Tat kaybı
- Gözyaşı miktarında azalma
Periferik Yüz Felcinin Nedeni Nedir?
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte fasiyal sinirin iltihaplanması ve ödem oluşmasına bağlı baskı altında kalması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Özellikle viral enfeksiyonların (herpes virüsleri, adenovirüs, kızamıkçık, kabakulak, grip virüsü, koksakivirüs) bu duruma yol açtığına dair kanıtlar mevcuttur.
En sık izlenen yüz felci tipi “Bell Paralizisi” olarak isimlendirilen ve altta yatan belirgin bir tetikleyicinin bulunmadığı durumdur. Başka hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
Bunlar arasında:
- Tümörler (fasiyal sinir tümörleri, parotis bezi tümörleri, işitme siniri tümörleri gibi)
- Ramsey Hunt Sendromu (Herpes Zoster Otikus): Yüz felcine kulakta döküntü, işitme kaybı ve vertigo eşlik eder.
- Temporal kemik travmaları
- Orta kulak enfeksiyonları
- Sarkoidoz
- Moebius Sendromu (Doğumsal her iki fasiyal sinirin gelişmemesi)
- İmmün sistem bozuklukları (AİDS, Guillain Barre sendromu gibi)
Periferik Yüz Felcinde Risk Faktörleri Nelerdir?
- Hamilelik ve lohusa dönemi
- Grip veya soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonu öyküsü
- Şeker hastalığı
- Tansiyon yüksekliği
- Şişmanlık (obezite)
- Ailede yüz felci öyküsünün olması
Periferik Yüz Felci Tanısı Nasıl Konulur?
Öncelikle nörolojik muayene yapılarak yüzün mimik kaslarının fonksiyonları değerlendirilir ve sinir hasarının derecelendirilmesi yapılır.
Viral enfeksiyon belirteçleri dahil olmak üzere ayrıntılı kan tetkikleri istenir. Fasiyal siniri etkileyecek yapısal bir problemin gösterilebilmesi için BT, MR gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulur.
Sinir fonksiyonunun değerlendirildiği elektromiyografi (EMG) ile sinir hasarının varlığı ve derecesinin tespiti yapılabilir. Sinirdeki iyileşme düzeyinin ve sinkinezi (hatalı iyileşme) gelişiminin takibi açısından EMG tetkikinin belirli aralıklarla tekrarlanması gerekebilir. Sinkinezi, sinirin hatalı iyileşmesi sonucunda belirli kasların hareketi sırasında istemsiz olarak başka kasların da kasılmasıdır. Bu durumda gülümserken göz kapanması ya da yemek yerken gözyaşı akması izlenebilir.
Periferik Yüz Felcinin Tedavisi Mümkün mü?
Etkilenen taraftaki göz tam olarak kapanmıyorsa, özellikle uyku sırasında olmak üzere, gözün korunması amacıyla göz bandı takılması uygundur. Ayrıca gözdeki kuruluğun önlenmesi için kayganlaştırıcı göz damlası ve göz merhemi kullanılması önerilir.
Tedavide güçlü anti-inflamatuar etkileri nedeniyle kişinin kilosuna uygun dozda verilmek üzere prednizon gibi kortikosteroidler tercih edilir. Bazı durumlarda steroid tedavisine antiviral ilaçlar eklenebilir.
Yüz kaslarına masaj ve egzersiz yapılması iyileşmeyi hızlandırıcı etki gösterebilir ve kaslarda oluşabilecek erimeyi (atrofi) engellemek açısından önemlidir.
Kalıcı sinir hasarının olduğu hastalarda kas spazmları, sinkinezi ve yüzde gelişen asimetri nedeniyle botulinum toksin enjeksiyonu uygulanabilir. Genellikle 3-4 aylık periyodlarda tekrarlanması gerekir.
Fasiyal sinirin dekompresyon cerrahisi günümüzde önerilmemektedir. Ancak yüzde mevcut asimetrileri gidermek, sinkineziyi engellemek ve gözün kapanmasını sağlamak için cerrahi girişimler yapılabilir.Akupunktur, nöralterapi ve biyofeedback gibi alternatif yöntemler tedavi şemasına eklenebilir.
Hakkımızda
Uzm. Dr. Yeşim Abanoz
Uzm. Dr. Yasin Abanoz
EMG Çekimi
EEG Çekimi
VEP Tetkiki
SEP Tetkiki
BAEP Tetkiki
Nörolojik Hastalıklar
Anlaşmalı Kurumlar
