İnsomni

Konu Başlıkları

İnsomni nedir?
İnsomni tanısı nasıl konulur?
İnsomni tipleri nelerdir?
İnsomni tedavisinde neler yapılır?

İnsomni nedir?

Uyku için uygun şartların bulunmasına rağmen uykuya dalmakta ya da uykuyu sürdürmekte zorluk olarak tanımlanır.

İnsomni tanısı nasıl konulur?

İnsomni tanısı, hastanın tariflediği şikayetlere dayanarak konulur. Hastalık olarak kabul edilebilmesi için en az bir ay sürmesi ve mutlaka bir gündüz belirtisinin eşlik etmesi gerekir. Diğer uyku bozuklukları ile birlikteliği sıktır. Bunların ortaya konması açısından polisomnografi (uyku testi) istenebilir.

İnsomnide gözlenen gündüz belirtileri şunlardır:

Yorgunluk ve gündüz uykululuk
Dikkat ve konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık
İş hayatının ve sosyal ilişkilerin bozulması, okul performansında düşme
Sinirlilik, baş ağrısı, depresyon ve davranış sorunları
İşte veya araba kullanırken kazalar

İnsomni tipleri nelerdir?

Akut insomni: Belirli bir stres veya çevresel değişikliğe bağlı olarak ortaya çıkan ve bu durumun sonlanması ile ortadan kalkan insomnidir.
Kronik insomni: Haftada en az 3 gün ortaya çıkan ve en az 3 ay süre ile devam eden insomnidir. Farklı alt tipleri vardır:
Psikofizyolojik insomni: En sık görülen kronik insomni tipi olup uyku ile ilgili tekrarlayıcı olumsuz düşünceler nedeniyle ortaya çıkar. Hastalar yatak odası dışında rahatlıkla uyuyabilirken, yatağa geçtiğinde ya da uyumak için çaba harcadığında uykuya dalmakta güçlük çekerler.
İdyopatik insomni: En geç erkenlik döneminde başlayan, hayat boyu devam eden ve oldukça nadir görülen yeterli uyku uyuyamama durumudur.
Paradoksal insomni: Hastaların gece boyunca hiç uyumadıklarını ya da çok kısa süreli uykuya daldıklarını belirttikleri uyku bozukluğudur. Uykunun yanlış algılanması söz konusudur. Ancak hasta yakınlarından alınan bilgiler ve polisomnografi sonuçları bu durumun objektif olarak var olmadığını gösterir.
Sekonder insomniler:
- Demans, epilepsi, parkinson hastalığı, huzursuz bacaklar sendromu ve obstruktif uyku apne sendromu gibi nörolojik hastalıklarda insomni yakınması görülebilir.
- Medikal hastalıklar: Akciğer, karaciğer, endokrin sistem hastalıkları ve romatizmal hastalıklar başta olmak üzere neredeyse tüm tıbbi hastalıklara bağlı ortaya çıkabilir.
- İlaç, alkol veya madde kullanımı: Beta blokerler, dopamin içeren ilaçlar, epilepsi ilaçları, astım ve KOAH ilaçları, sinir sistemini uyarıcı ilaçlar, idrar söktürücüler, çay, kafein, nikotin ve alkol kullanımı insomniye neden olabilir.

İnsomni tedavisinde neler yapılır?

İnsomniye neden olabilecek altta yatan medikal hastalıkların tespit edilmesi ve tedavisi oldukça önemlidir.

Düzenli ve uygun uyku-uyanma saatlerinin ayarlanması, uyku ortamının düzenlenmesi, gündüz uyumaktan kaçınılması ve uykuya yakın saatlerde insomniye neden olabilecek maddelerin kullanılmaması uyku hijyeninin geliştirilmesine yardımcı olur.

Gevşeme terapisi, uyku sınırlama terapisi, çevresel uyaranların kontrolü gibi davranışsal tedaviler uygulanabilir.

Farmakolojik olarak, uyku yapıcı etkisi olan benzodiazepinler ve bazı antidepresan ilaçlar kullanılabilir. Uyku hormonu olarak bilinen melatonin de insomni tedavisinde kişilere göre değişen dozlarda kullanılmaktadır.

Bizimle İletişime Geçin