Hipersomni

Konu Başlıkları

Hipersomni Nedir?
Hipersomni Tipleri Nelerdir?
Hipersomni Nedenleri Nelerdir?
Hipersomni Belirtileri Nelerdir?
Hipersomni Tanısı Nasıl Konulur?
Hipersomni Tedavisinde Neler Yapılır?

Hipersomni Nedir?

Gündüz aşırı uyku hali olarak bilinen hipersomni, gece yeterli süre ya da daha fazla uyunmasına rağmen gün boyunca aşırı uykulu hissetme hali olarak tanımlanır. Ayrıca uygun olmayan ortam ve zamanlarda uyku ihtiyacı ortaya çıkar. Bu nedenle günlük yaşam, iş ve okul hayatında problemler yaşanabilir, hatta araba sürme sırasında uykuya dalmaya bağlı kazalar görülebilir.

Hipersomni Tipleri Nelerdir?

Primer hipersomniler başka bir tıbbi duruma bağlı olmadan ortaya çıkarlar. Narkolepsi, primer hipersomni nedenlerinden en sık olanıdır. Sekonder hipersomniler ise uyku apnesi, Parkinson hastalığı, böbrek yetmezliği, kronik yorgunluk sendromu gibi diğer tıbbi durumların tetiklediği tablolardır.

Hipersomni Nedenleri Nelerdir?

Primer hipersomnilerin, beyindeki uyku ve uyanıklık döngüsünü kontrol eden bölgelerin bozukluğundan kaynaklandığı düşünülmektedir. Narkolepside uyanıklığın devamında önemli rolü olan hipokretin salgılayan nöronların kaybı söz konusudur.

Sekonder hipersomniler, yorgunluğa veya yetersiz uykuya neden olan durumlara bağlı ortaya çıkmaktadır. Örneğin, uyku apnesi geceleri uykuda solunum problemine ve gece boyunca sık uyanmaya neden olarak hipersomniye yol açabilir. Tiroid hastalıkları, kafa travması, bazı ilaçlar, madde ve alkol kullanımı da hipersomniye neden olabilir.

Hipersomni Belirtileri Nelerdir?

Ana semptomlar sürekli olan yorgunluk ve gündüz aşırı uyku halidir. Hastalar enerji düşüklüğü, sinirlilik, iştahsızlık, unutkanlık, huzursuzluk, düşünme ve konsantrasyon güçlüğünden şikayetçi olabilirler. Hipersomnisi olan kişiler uyanık kalmayı başarabilseler de kendilerini oldukça yorgun hissederler.

Narkolepsi özel bir hipersomni tipidir. Gün içinde ani ve önlenemez uyku ataklarının ortaya çıkması önemli bir özelliğidir. Emosyonel uyarıyla, çoğunlukla kahkaha sonrasında, bilincin etkilenmediği, kişinin birdenbire düşmesine yol açan, ani ve genel bir kas güçsüzlüğü (katapleksi) eşlik edebilir. Ayrıca “karabasan” olarak bilinen uyku paralizisi ve uykuya dalarken (hipnagojik) ya da uyanırken (hipnopompik) ortaya çıkan halüsinasyonlar izlenebilir.

Hipersomni Tanısı Nasıl Konulur?

Anamnez ve nörolojik muayene tanı için ipuçları sağlar. Hipersomninin tespiti için uyku günlükleri, uykululuk ölçekleri, polisomnografi (PSG) ve çoklu uyku latans testi (MSLT) uygulanır.

PSG ile sekonder hipersomniye neden olabilecek diğer uyku bozuklukları tespit edilebilir. PSG sonrasında uygulanan çoklu uyku latans testi narkolepsi veya idyopatik hipersomni tanısı için gereklidir.

Ayrıca narkolepsi tanı kriterleri içerisinde yer alan BOS hipokretin-1 düzeylerinin tespiti için belden su alınması işlemi (lomber ponksiyon) uygulanabilir.

Hipersomni Tedavisinde Neler Yapılır?

Uyku hijyeninin sağlanması, yaşam tarzı değişiklikleri ve tetikleyici olabilecek faktörlerin düzeltilmesi tedavi sürecinin kritik bir parçasıdır. Özellikle öğleden sonra uyku şekerlemeleri önerilebilir.

Farmakolojik tedavide amfetamin, metilfenidat ve modafinil içeren ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar merkezi sinir sistemini uyararak gün içerisinde uyanık kalınmasına yardımcı olabilir.

Narkolepsinin gündüz aşırı uyku hali dışındaki semptomları için trisiklik antidepresanlar ve serotonin geri alım inhibitörleri ile sodyum oksibat içeren ilaçlar kullanılabilir.

Bizimle İletişime Geçin