Hareket Bozuklukları

Konu Başlıkları

Hareket Bozuklukları Nedir?
Hareket Bozukluklarının Nedeni Nedir?
Hipokinetik Hareket Bozuklukları Hangileridir?
Hiperkinetik Hareket Bozuklukları Hangileridir?
Hareket Bozukluklarının Tanısı Nasıl Konulur?
Hareket Bozukluklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hareket Bozuklukları Nedir?

Kuvvet kaybı eşlik etmeksizin istemli veya spontan hareketlerin koordinasyonunda ve hızında bozulma ile karakterize nörolojik hastalıklardır. Bazı tiplerinde ise istemsiz hareketler ortaya çıkar. Hareketlerde yavaşlama veya aşırı hareketlerin ortaya çıkmasına göre “Hipokinetik” ve “Hiperkinetik” olarak sınıflandırılır.

Anamnez ve klinik bulgular dikkatlice değerlendirilerek ortaya çıkan hareketlerin karakteristik özelliklerinin saptanması tanı ve ayrıcı tanı için oldukça önemlidir.

Hareket bozuklukları vücudun tek veya birden fazla bölümünü etkileyebilir, zamanla yeri ve şiddeti değişebilir. Bazen hareketler günün belirli saatlerinde daha belirgindir. Şikayetleri ortaya çıkaran veya kötüleştiren tetikleyiciler bulunabilir.

Hareket Bozukluklarının Nedeni Nedir?

Ekstrapiramidal sistem hastalıkları olarak da adlandırılan hareket bozuklukları substantia nigra, subtalamik çekirdek, globus pallidus, striatum ve bazal ganglionlar dahil olmak üzere beynin çeşitli bölgelerinin etkilenmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu etkilenme genetik olabileceği gibi kafa travması, enfeksiyonlar, metabolik bozukluklar, toksinler veya ilaçların istenmeyen yan etkileri gibi durumlar nedeniyle sonradan kazanılmış da olabilir.

Hipokinetik Hareket Bozuklukları Hangileridir?

Hipokinetik hareket bozukluğunun en yaygın olanı beynin substantia nigra pars kompakta adı verilen bölgesinde dopamin içeren nöronların kaybından kaynaklanan Parkinson hastalığıdır. Semptomlar arasında hareketlerde yavaşlama (bradikinezi) ve yüz mimiklerinde azalma (bradimimi) yer alır. Ayrıca kas tonusunda artış (rijidite) görülür.

Hiperkinetik Hareket Bozuklukları Hangileridir?

Hiperkinetik hareket bozuklukları ritmik veya düzensiz olarak iki farklı şekilde ortaya çıkabilir. Ritmik olanlara örnek olarak tremorlar (titreme) verilebilir. Düzensiz olanlar ise tikler, kore, atetoz ve hemiballismustur.

En iyi bilinen hiperkinetik hareket bozukluklarından biri kore tipi hareketlerle karakterize Huntington hastalığıdır. Genetik geçişli olan hastalık genellikle 30-50 yaşları arasında ortaya çıkar. Hareket bozukluğuna ek olarak bunama (demans) ve tekrarlayıcı anlamsız davranışlar görülür.

Hareket Bozukluklarının Tanısı Nasıl Konulur?

Hareket bozuklukları ve nedenleri çok çeşitli olduğundan öncelikle anamnez ile hareket bozukluğunun özellikleri ortaya çıkarılmaya çalışılır. Ayrıntılı nörolojik muayene tanı için önemli ipuçları sağlar. Bazı hastalarda sadece gözlem yapılarak bile tanı konulabilir.

Kalıtsal olan bir tipten şüphe ediliyorsa uygun genetik testler istenebilir. Ayrıca kan ve idrar tetkikleri, metabolik testler, MR gibi beyin görüntüleme incelemeleri ve elektrofizyolojik testler (EEG, EMG) tanı ve ayırıcı tanı açısından gerekebilir.

Hareket Bozukluklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavi, hastalığın tipine ve altta yatan nedene bağlı olarak hastadan hastaya değişiklik gösterir. Parkinsonizm tablosunda dopamin içeren ilaçlar tercih edilir. Distoni, tik bozuklukları, tremor gibi durumlarda farmakolojik tedavilere ek olarak botulinum toksin enjeksiyonları uygulanabilir. Kas gevşetici ilaçlar denenebilir. Diğer tedavilere yanıt vermeyen veya tedavileri kullanamayan hastalar ile bazı özel durumlarda derin beyin stimülasyonu (DBS) gibi invaziv cerrahi prosedürler uygulanabilir.

Bizimle İletişime Geçin