Epilepside İlk Yardım

Kişinin nöbet geçirmesi sırasında aile bireyleri ve insanlar korkuya kapılabilir. Ancak, epilepsi nöbetlerinin büyük bir çoğunluğunun kısa süre içerisinde (1-2 dakika) kendiliğinden sona erdiği bilinmektedir. Bu nedenle, sakin kalarak hastanın hayati fonksiyonlarını güvence altına almak ve olası yaralanmaları engellemek başlıca hedef olmalıdır. Bazı hastalar, nöbetin ilk belirtisi dediğimiz aurayı hissederek kendisini güvene alıp çevredekileri uyarabilir.

Nöbet geçiren bir kişi görüldüğü zaman ne yapılmalıdır?

Nöbet geçiren kişi güvenli bir yere alınmalı, kendisine ve/veya çevresine zarar verebilecek eşyalardan uzaklaştırılmalıdır.

Eğer nöbet kasılma ve çırpınma şeklinde motor hareketler ile şekilleniyorsa hareketler durdurulmaya ya da engellenmeye çalışılmamalıdır.

Kendisine zarar verebilecek kravat ve kemer gibi giysileri gevşetmek, gözlüğü çıkarmak gerekir.

Diğer acil durumlarda olduğu gibi epilepside de ilk yardım benzerdir ve “ABC” olarak bilinir. (A: Hava yolu açıklığının sağlanması, B: Solunumun olup olmadığının değerlendirilmesi, C: Nabzın olup olmadığının kontrol edilmesi)

Kişinin nöbet sırasında hava yolu açıklığının sağlanması açısından yan yatırılması ve tükürük gibi salgıların temizlenmesi önem taşır. Nöbetin tonik kasılma denilen aşamasında nefes almakta zorluk ve vücutta morarma görülebilmektedir. Ancak bu durum çoğunlukla geçicidir.

Yapılan en büyük yanlışlardan biri nefes almanın sağlanması veya su verilmek istenmesi gibi nedenlerle hastanın ağzının açılmaya zorlanmasıdır. Nöbetin hemen başında müdahale edilebilirse dilini ısırmaması veya yaralanmaya neden olmaması için ağıza küçük havlu ya da mendil gibi yumuşak nesneler yerleştirilebilir. Ancak ağız kapalı ve kasılı durumda ise açmaya çalışmak eklem ve diş gibi yapılara zarar verebilir.

Nöbet sırasında kişiye soğan, kolonya vb. şeylerin koklatılması nöbeti sonlandırmaz.

Nöbet sonrası eğer kişinin solunumu yoksa ya da nabız alınamıyorsa suni solunum ve kalp masajı yapılır. Aksi takdirde yapılmasına gerek yoktur.

Nöbet sonrası kişi yorgun ve kendini bilmez halde olabilir, sakin ve güven verici yaklaşmak gerekir. Kendisine zarar verebilecek davranışların nazikçe engellenmesi önem taşır.

Nöbet sırasında gözlenen hareketlerin not edilmesi veya video kaydı ilgili hekime tanı aşamasında yol gösterici olacaktır.

Ambulans çağırmaya ve acile başvurmaya her zaman gerek var mıdır?

Hasta bilinen bir epilepsi hastasıysa ve nöbet bittikten sonra kendine gelmiş ise ambulans çağırmaya gerek yoktur. Geçirdiği atağı daha sonra takip eden doktoru ile görüşebilir. Ancak bazı durumlarda ambulans/sağlık personeli ile iletişime geçmek önemlidir. Bunlar arasında nöbetin 5 dakikadan daha uzun sürmesi, nöbetlerin arka arkaya ara vermeden tekrarlaması, suni solunum ve kalp masajı ihtiyacının olması, hastanın suda nöbet geçirmesi (yüzme sırasında), epilepsi hastalığının bulunup bulunmadığının bilinmemesi, travmaya bağlı yaralanması, gebelik veya şeker hastalığı gibi başka tıbbi durumların bulunması ve nöbetin bitmesine rağmen bilincin açılmaması yer alır.